NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT VỀ LÂY TRUYỀN HIV TỪ MẸ SANG CON
I . HIV (Human Immunodeficiency Virus) là gì?
HIV là virus tấn công các tế bào của hệ thống miễn dịch và gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người (Acquired Immunodeficiency Syndrome), là giai đoạn cuối của quá trình nhiễm HIV.
HIV lây truyền qua đường quan hệ tình dục, đường máu và từ mẹ sang con (trong thời gian mang thai, khi sinh đẻ và cho con bú). Đa số trẻ em bị nhiễm HIV là do mẹ mang thai nhiễm HIV truyền sang trẻ trước trong và sau khi sinh. Nếu người mẹ mang thai nhiễm HIV mà không có bất cứ can thiệp dự phòng nào thì sẽ làm tăng nguy cơ lây truyền HIV từ mẹ sang con.
- Đường lây truyền từ mẹ sang con
1.Người mẹ nhiễm HIV có thể truyền cho con trong 3 giai đoạn:
- Khi người mẹ mang thai, HIV từ mẹ truyền qua nhau thai vào cơ thể thai nhi từ rất sớm, có thể ngay từ tuần thứ 8 của thai kỳ.
- Khi sinh, HIV lây từ dịch và máu của mẹ nhiễm HIV vào cơ thể trẻ.
- Khi cho con bú, HIV có thể lây qua sữa mẹ hoặc các vết nứt, trầy xước ở núm vú mẹ sang cơ thể trẻ.
2. Phụ nữ mang thai nên làm gì để phát hiện bị nhiễm HIV?
Để tầm soát HIV ở phụ nữ mang thai, tất cả thai phụ nên đến các cơ sở y tế để được khám và tư vấn xét nghiệm HIV càng sớm càng tốt (tốt nhất là trong 3 tháng đầu). Nếu phát hiện bệnh và được uống thuốc theo phác đồ điều trị sớm, bệnh nhân có thể đảm bảo hiệu quả tối ưu trong việc giảm tỷ lệ lây nhiễm từ mẹ sang con.
2.1 Những việc phụ nữ mang thai bị nhiễm HIV cần làm để có một thai kỳ khỏe mạnh:
- Đảm bảo sức khỏe tốt trước khi mang thai.
- Nếu người bệnh có HIV dương tính và chưa được điều trị bằng ARV nên đến gặp bác sĩ khoa sản hướng dẫn điều trị giảm khả năng lây nhiễm HIV cho con.
- Nếu đang điều trị ARV, mà có thai người bệnh nên đến gặp bác sĩ sớm để được điều trị thuốc phù hợp thời kì mang thai
- Sau khi sinh, tốt nhất trẻ nên được nuôi bằng sữa ngoài thay thế sữa mẹ để tránh nguy cơ lây nhiễm HIV từ mẹ.
2.2 Chăm sóc thai phụ có HIV cần lưu ý
- Để thai phụ dùng riêng một số đồ dùng cá nhân như: khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng, dụng cụ nạo lưỡi, bấm móng tay, kim tiêm,...
- Mang găng tay cao su khi chăm sóc vết thương hở cho bà bầu, tránh tiếp xúc trực tiếp.
- Các dụng cụ như khăn, quần áo,... đã dính máu thai phụ cần phải được ngâm nước Javen (0,1 – 0,5%) 30 phút trước khi giặt lại bằng xà phòng. Nếu khăn của thai phụ dính các chất đặc như phân, chất nôn,... thì cần giặt sơ bộ trước khi ngâm Javen, sau đó giặt lại bằng xà phòng.
- Khi bị dính máu, dịch tiết của bà bầu hoặc lỡ bị các vật nhọn của bệnh nhân đâm vào thịt, người chăm sóc cần ngay lập tức rửa tay bằng xà bông và sát trùng lại bằng cồn. Bên cạnh đó, sau khi xử lý tại nhà, người thân của thai phụ có HIV nên liên lạc với trung tâm y tế chuyên khoa để được hướng dẫn phòng bệnh.
Các sản phụ hãy đến Bệnh viện Đa khoa Cẩm Phả để được khám sàng lọc và điều trị chăm sóc mẹ, trẻ sơ sinh sau đẻ theo chương trình lây truyền mẹ con.
